Γράφει η Νάσα Παταπίου
Μάρκος Αντώνιος Trevisan
Βενετοκρατία
Εκτενείς οικονομικές αναλύσεις για τα έσοδα και τα έξοδα της Κύπρου κατά τον 16ο αιώνα, οι φόροι που πληρώνονταν στη νήσο, μεταξύ των οποίων ο φόρος άλατος και πολλά άλλα στοιχεία καταγράφονται σε εκτενή έκθεση του αρχικά συμβούλου, έπειτα τοποτηρητή και εν τέλει δόγη Μάρκου Αντώνιου Τrevisan
Το έτος 1553, όταν ο Μάρκος Αντώνιος Trevisan ήταν δόγης, είχε γίνει κοπή νομισμάτων [καρτζίων] τα οποία είχαν τότε κυκλοφορήσει και στη μεγαλόνησο Κύπρο. Στη μία πλευρά, τα νομίσματα αυτά φέρουν τον όρθιο λέοντα της Κύπρου και την επιγραφή S. Marcus Venetus, ενώ στην άλλη πλευρά του νομίσματος απεικονίζεται σταυρός με τέσσερις ρομβοειδείς ακτίνες στις γωνιές του και γύρω αναγράφεται το όνομα του δόγη.
Η οικογένεια του Μάρκου Αντώνιου Trevisan καταγόταν από το Φρίουλι και το Τρεβίζο, γι αυτό άλλωστε φέρει και το επίθετο Trevisan. Ήδη, από το 1381 μέλη της οικογένειας του Μάρκου Αντώνιου Trevisan εκλέγονταν μέλη του Μεγάλου Συμβουλίου της Γαληνοτάτης Δημοκρατίας. Από μικρός ο Trevisan ακολούθησε τον πατέρα του, όταν μετέβαινε ως εκπρόσωπος της Γαληνοτάτης στη Γαλλία αλλά και στην Αίγυπτο και έτσι απέκτησε πλούσιες εμπειρίες.
Όπως και άλλοτε έχουμε αναφέρει σε άρθρο μας, ο Μαρκαντώνιος Trevisan υπηρέτησε δύο φορές σε υψηλές διοικητικές θέσεις στην Κύπρο. Ας σημειωθεί, επίσης, ότι είχε υπηρετήσει και στην Κρήτη. Το 1524 είχε διοριστεί ως σύμβουλος στην Κύπρο και μας κληροδότησε μια έκθεση για τη μεγαλόνησο, την οποία συνέταξε μαζί με τον συνάδελφό του σύμβουλο Πέτρο Valier, το έτος 1527.
Ως γνωστόν, η βενετική διοίκηση της Κύπρου που είχε έδρα τη Λευκωσία, αποτελείτο από τον τοποτηρητή, ο οποίος είχε ως βοηθούς δύο συμβούλους Βενετούς, που ανήκαν στην τάξη των πατρικίων. Η έκθεση των συμβούλων Valier και Trevisan διασώζει ενδιαφέροντα στοιχεία για την Κύπρο και μεταξύ άλλων περιέχει ειδήσεις για τον πύργο-κατοικία των Αλυκών, όπου διέμενε τότε ο καπιτάνος τους, καθώς και στοιχεία για την ανάπτυξη της Λάρνακας, που από ένα μικρό χωριό κατέστη εμπορικό και ναυτιλιακό κέντρο επί Βενετοκρατίας.
Ο Μάρκος Αντώνιος Trevisan διορίστηκε και για δεύτερη φορά στην Κύπρο, το 1531, και υπηρέτησε για διετή θητεία ως τοποτηρητής. Στις 5 Ιουλίου του έτους 1534 παρουσίασε ενώπιον του Κολεγίου την έκθεσή του, που είχε συγγράψει για τη μεγαλόνησο κατά τη διάρκεια της υπηρεσίας του ως τοποτηρητής. Ακόμη και στη διαθήκη του αναφέρεται στα αξιώματα και στην υπηρεσία του στην Κύπρο και ως ευλαβής χριστιανός αποδίδει τον διορισμό του στις θέσεις αυτές, όπως σημειώνει, χάρη στην ευλογία και τη μεγαλοσύνη του Παντοδύναμου Θεού. Αρκετές όμως πληροφορίες για το έργο που επιτέλεσε ο Trevisan στην Κύπρο ως τοποτηρητής, απαντά στον Βενετό ημερολογιογράφο (diarista) Μαρίνο Sanuto. O Sanuto, σύγχρονος των γεγονότων, ενημερωνόταν από τα επίσημα κρατικά έγγραφα και συνέτασσε τα ημερολόγιά του.
Σε Αμμόχωστο και Τρίκωμο
Σύμφωνα με όσα αναφέρει ο Sanuto, όταν υπηρετούσε στην Κύπρο ως τοποτηρητής ο Μάρκος Αντώνιος Trevisan, είχε κτυπήσει την πόλη της Αμμοχώστου και τη γύρω περιοχή φοβερή πανώλης. Η επιδημία είχε μεταδοθεί στην Κύπρο από τη γειτονική Συρία, στην οποία είχε εξαπλωθεί. Προφανώς, θα είχαν μεταδώσει την πανώλη ταξιδιώτες ή έμποροι που είχαν αφιχθεί με κάποιο καράβι από τη Συρία στο λιμάνι της Αμμοχώστου. Στις 5 Αυγούστου 1533, ο Trevisan έγραφε στις βενετικές αρχές ότι είχε εξαπλωθεί η πανώλης στην Αμμόχωστο και ότι πεθαίνουν την ημέρα δεκαπέντε με είκοσι άτομα. Απαριθμούσε επίσης τα ονόματα αξιωματούχων που είχαν χάσει τη ζωή τους εξαιτίας της πανώλης. Μεταξύ αυτών ήταν ο υπεύθυνος του λιμανιού της Αμμοχώστου, ο Lunardo από την Πάρμα, διοικητής της φρουράς του κυβερνήτη της πόλης, ο Ιωάννης Μοτσανέγας, υπεύθυνος του τελωνείου (comerchio), καθώς και πάρα πολλοί στρατιώτες, ενώ ο αξιωματικός Φραγκίσκος dal Borgo είχε ήδη πληγεί και αυτός από πανώλη. Σχεδόν μετά από ένα μήνα, ο Ιταλός αξιωματικός δεν άντεξε και έχασε τη ζωή του.
Επίσης, δύο γειτονικά χωριά με την Αμμόχωστο, το Τρίκωμο και το Μήλο του Αδάμ (Pomo di Adamo) είχαν πληγεί και αυτά από πανώλη. Παρεμπιπτόντως αναφέρουμε ότι το χωριό Pomo di Adamo χάθηκε με την πάροδο των αιώνων και η τυχόν ταύτισή του με τη Μηλιά Αμμοχώστου, σε καμιά περίπτωση δεν ισχύει, αφού στην απογραφή του 1565 αναφέρονται και τα δύο χωριά.
Όπως πληροφορούμαστε από την ίδια την επιστολή του τοποτηρητή, το χωριό Pomo di Adamo τότε αποτελούσε φέουδο του Πέτρου Ιουστινιάνη (Justinian). Πρόκειται για την οικογένεια που κατείχε τον τίτλο της κομητείας του Ριζοκαρπάσου. Αργότερα, η πανώλης μεταδόθηκε και στο χωριό Τραπέζα, ένα άλλο χωριό έξω από την Αμμόχωστο, που και αυτό χάθηκε με την πάροδο των χρόνων. Στο Τρίκωμο είχε μεταδοθεί η πανώλης σε τέσσερα σπίτια από κάποιους χωρικούς, που είχαν μεταβεί στην Αμμόχωστο για να πληρώσουν κάποια χρέη σε Εβραίους και να πάρουν πίσω ό,τι είχαν βάλει ενέχυρο. Τότε, το χωριό αποκλείστηκε και τέθηκε σε προληπτική απομόνωση (quarantina) από την υπόλοιπη νήσο, μ ένα σώμα στρατιωτών ώστε να προφυλαχθούν τα γειτονικά χωριά. Ο Trevisan επαινείται για το έργο που είχε επιτελέσει όταν η πανώλης είχε μεταδοθεί στην Αμμόχωστο, στο Τρίκωμο, στην Τραπέζα και στο Pomo di Adamo.
Parathyro. Com
