Ida Pershitz, µια γυναίκα που κατάφερε, σε περίοδο ανδροκρατίας να πάρει το ρόλο ενός άνδρα και να γίνει σεβαστή και πρότυπο σε όλη την Κύπρο. Γνωστή ως Πέρτσιενα, συντέλεσε στην ανάπτυξη πολλών εσπεριδοειδών που δεν υπήρχαν στην Κύπρο και βοήθησε στη λειτουργία του θεσµού της «Γιορτής του Πορτοκαλιού». Το παρελθόν της µοναδικό και η πορεία της αξιοθαύµαστη.
ΑΠΟ ΤΗ ΡΩΣΙΑ ΣΤΗΝ ΠΟΛΩΝΙΑ
Η νεαρή Ida, προερχόµενη από µια πλούσια ρωσοεβραϊκή οικογένεια, το 1921 φεύγει από τη Ρωσία λαµβάνοντας υπόψη την εξέλιξη του κοµµουνισµού στη χώρα τους. Μαζί µε τη µητέρα, το πατέρα και το µικρότερο αδερφό της πήγε στο Μπιαλιστόκ της Πολωνίας και εκεί ήταν που γνώρισε τον κ. Πέτριτς και τον παντρεύτηκε.
ΜΕ ΤΟ ΣΥΖΥΓΟ ΤΗΣ ΣΤΗΝ ΠΑΛΑΙΣΤΙΝΗ
Με την οικονοµική βοήθεια της µεγάλης αδελφής της µητέρας της Ida, η οποία ζούσε στην Αµερική, το ζευγάρι Πέρτσιτς µετέβηκε στην Παλαιστίνη όπου αγόρασε κάποια χωράφια. Τη γη την αγόρασε από τους Άραβες, που γι’ αυτούς ήταν άχρηστη και γεµάτη µικρόβια. Ο κ. Πέρτσιστς εργάστηκε σκληρά, απολύµανε τη γη και έφτιαξε περβόλια. Είχε φυτέψει πολλά εσπεριδοειδή όπως µανταρίνια, πορτοκάλια, γκρέιπφρουτ και πολλά άλλα.
ΤΕΛΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ: Η ΚΥΠΡΟΣ
Επειδή δεν ήταν εύκολο να εξάγει τα προϊόντα του ο κ. Πέρτσιτς αποφάσισε να έρθει µόνος του στην Κύπρο, όπου οι εξαγωγές στην Ευρώπη θα ήταν πιο εύκολο να γίνουν. Το 1930, όταν ήρθε, όλες οι εκτάσεις ήταν ακαλλιέργητες αλλά για τον ίδιο αυτό δεν ήταν εµπόδιο. Με τη βοήθεια του Γιάννη Χριστοφίδη, αγοράζει τα πρώτα αγροκτήµατα. Τα ιδανικότερα αγροκτήµατα ήταν στο Βαρώσι. Έτσι ξεκίνησε την επιχείρησή του φυτεύοντας αρχικά µικρά δενδρύλια, τα οποία καλλιεργήθηκαν µε καινούριες µεθόδους παρόµοιες µε εκείνες που χρησιµοποιούσαν στην Καλιφόρνια. Επίσης, εισήγαγαν στην Κύπρο παράνοµα ποικιλίες εσπεριδοειδών που δεν υπήρχαν εδώ, γιατί το απαγόρευαν οι Άγγλοι αποικιοκράτες και έδωσαν πολλές δουλειές σε αγρότες. Εγκατέστησε µεγάλες µηχανές που κινούσαν ηλεκτροτουρπίνες για πότισµα των δεντρών τους. Σε λίγα χρόνια µεγάλωσαν τα δέντρα και άρχισαν να αποδίδουν εισόδηµα. Το 1939 ήρθε και η υπόλοιπη οικογένεια στην Κύπρο γιατί ο κ. Πέρτσιτς αρρώστησε.
Η ΖΩΗ ΤΟΥΣ ΣΤΟ ΒΑΡΩΣΙ
Η ζωή της οικογένειας Πέρτσιτς ήταν αρχοντική. Κυκλοφορούσαν µε άµαξες, φορούσαν ρούχα αρχοντικά, είχαν το µοναδικό ψυγείο στο Βαρώσι, είχαν σόµπα και πάνω απ’ όλα τα χωράφια τους. Τους άρεσε η ζωή εδώ. Ήταν φθηνή και ο κόσµος ευχάριστος και φιλόξενος. Ελληνικά δεν µιλούσαν καθόλου γι’ αυτό και η Ida προσπαθούσε να µάθει µέσα από τη παρέα τους µε τη οικογένεια Χριστοφίδη. Λίγο πριν τελειώσει ο Β’ Παγκόσµιος Πόλεµος ο κ. Πέρτσιτς, πέθανε από ασθένεια πνευµόνων, αφήνοντας πίσω τα δύο ανήλικα κορίτσια του, Luba και Ruth, και τη γυναίκα του σε µια χώρα που ούτε καν τη γλώσσα δεν ήξεραν.
Η IDA ΠΑΙΡΝΕΙ ΤΑ ΗΝΙΑ
Όταν πέρασε η οικονοµική κρίση, συνέπεια του Β’ Παγκοσµίου Πολέµου, η Ida µπήκε δυναµικά στην αγορά, καλλιεργώντας τα χωράφια της. Ήταν µια γυναίκα που αποτελούσε παράδειγµα για όλες τις γυναίκες της Κύπρου, αφού σε µια περίοδο ανδροκρατίας κατάφερε να πάρει το ρόλο ενός άνδρα και να γίνει το πρώτο όνοµα. Τα περιβόλια της ήταν γνωστά ως «Τα περβόλια της Πέρτσιενας». Βοηθούσε στις διάφορες εκδηλώσεις της πόλης και πρόσφερε πάντα τις υπηρεσίες της. Επίσης, άνηκε στην επιτροπή που διοργάνωνε τη γιορτή του πορτοκαλιού και βοήθησε στη λειτουργία του φαντασµαγορικού αυτού θεσµού. Αυτή και οι κόρες της ντύνονταν πρωτοποριακά για την εποχή και ήταν από τις πρώτες γυναίκες που φόρεσε παντελόνι στην Κύπρο.
Ό,τι αναλάµβανε το διεκπαιραίωνε και µάλιστα στην εντέλεια. Η Ida αισθανόταν Κύπρια, µιλούσε άριστα ελληνικά και πέθανε στην Κύπρο σε ηλικία 82 χρόνων. Βέβαια ποτέ της δε ξέχασε τη καταγωγή της. Ήταν πρόεδρος της Εβραϊκής κοινότητας και βοηθούσε τους Εβραίους, όταν έρχονταν στην Κύπρο, στην προσπάθειά τους να βρουν µια καινούρια πατρίδα. — μαζί με Nora Salveta.