Καταβολές Αμμοχώστου
Πορεία προς την ανάπτυξη
1878-1974
( Μέρος Αʼ)
Με την άφιξη των Βρετανών το Βαρώσι των 2000 κατοίκων απεχθές να αναπτύσσεται απο κάθε άποψη. Λόγω επισκευής επέκτασης και αναβάθμισης του λιμανιού της αλλά και λόγω της σιδηροδρομικής σύνδεσης της πόλης με την πρωτεύουσα Λευκωσία στις αρχές του 20ου αιώνα δόθηκε μια ώθηση στην εμπορικότητα της . Ενώ οι Τούρκοι επέλεξαν να παραμείνουν στη παλιά πόλη χωρις προοπτική ανάπτυξης η εκτός των τειχών περιοχή αναπτυσσόταν ραγδαία και μετατρεπόταν σε μια σύγχρονη και ακμάζουσα πόλη. Είχε μια πρωτοφανή ανοδική πορεία σε όλους τους τομείς .
Η ανεξαρτησία της Κύπρου το 1960 έκανε την Αμμόχωστο να γίνει το εμπορικό και τουριστικό διαμάντι της Κύπρου . Μια πόλη υπόδειγμα πολιτισμικής αναγέννησης και οικονομικής ανάπτυξης . Τα όρια της πόλης όπως τα κατέγραψε το 1933 ο χωρομέτρης Χριστόδουλος , έφταναν δυτικά μέχρι το τρίτο μίλι του δρόμου Αμμοχώστου Λάρνακος και προχωρούσαν βορειοδυτικά στα σύνορα της Αχερίτου συνέχιζαν στα σύνορα του χωριού Έγκωμη και έφταναν μέχρι το κέντρο Κλαψίδες περνούσαν κατα μήκος της θάλασσας ανατολικά μέχρι το Μοναστηράκι ακολουθούσαν τα σύνορα του χωριού Δερύνεια και έκλειναν στο τρίτο μίλι Αμμοχώστου Λάρνακας. Απο το 1944-1974 επί Δημαρχείας Γ. Εμφιετζή , Αδάμ Αδάμαντος και Ανδρέα Πούγιουρου έγινε μεγάλη πρόοδος. Η πόλη χτίστηκε βάσει ρυμοτομικού σχεδίου . Όλοι οι δρόμοι άσφαλτοστρώθηκαν κτίστηκαν ωραία κτίρια ανοίχτηκε η λεωφόρος Κεννετυ κατα μήκος της Χρυσής Ακτής δημιουργήθηκαν πλατειες πάρκα και προσβάσεις προς τις παραλίες οι οποίες έλαμπαν απο καθαριότητα. Η Αμμόχωστος έγινε συνώνυμη της ανάπτυξης και της προόδου .
Πολιτιστική Ανάπτυξη
Επί Αγγλοκρατίας η πόλη άρχισε να ανασαίνει πνευματικά. Το 1892 υπήρχαν 3 Αρρεναγωγεία , 2 Παρθεναγωγεία , χωριστό δημοτικό σχολείο στον ʼγιο Μέμνονα, και η Ελληνική Σχολή . Το 1899 η Σχολική Εφορεία δραστηριοποιήθηκε στα Σχολεία Βαρωσίων και Αμμοχώστου ιδρύοντας και άλλα Αρρεναγωγεία και Παρθεναγωγεία . Το 1903 ιδρύθηκε ο Γυμναστικός Σύλλογος Ευαγόρας και το 1907 το ομώνυμο Λαϊκό αναγνωστήριο . Το 1911 ιδρύθηκε το σωματείο Ανόρθωσις πνευματικό φυτώριο με πλούσια αθλητική και πολιτιστική δράση που ανατινάχθηκε απο τους Βρεττανούς το 1958 δέκα χρόνια μετα την ίδρυση του σωματείου Νέα Σαλαμις (1948) . Το Ελληνικό Γυμνάσιο Αμμοχώςτου ιδρύθηκε το 1923 στη βάση της Ελληνικής Σχολής . Το 1930 η Μαρία Π. Ιωάννου ίδρυσε το Λύκειο Ελληνίδων Αμμοχώστου με σημαντική προσφορά στα πολιτιστικά . Απο αυτό απεφοίτησαν σημαντικές προσωπικότητες των γραμμάτων και των τεχνών . Η Δημοτική Βιβλιοθήκη και η Πινακοθήκη που ιδρύθηκαν το 1953 και 1959 αντίστοιχα απετέλεσαν εργαστήρια πνευματικής καλλιέργειας και πολιτιστικής ανάπτυξης. Η Πινακοθήκη φιλοξένησε έργα διακεκριμένων ζωγράφων. Το 1960 δηλαδή μετά την ανεξαρτησία της Κύπρου ο Κυριάκος Χατζηωάννου ίδρυσε τον Επιστημονικό και Φιλολογικό σύλλογο Αμμοχώστου που διοργάνωνε εκδηλώσεις και εξέδιδε επιστημονική επετηρίδα . Απο την ίδρυση του το 1905 ο φιλόπτωχος σύλλογος κυριών διοργάνωνε μεγάλες εορταστικές εκδηλώσεις όπως τα Ανθεστηρία και τη γιορτή του Πορτοκαλιού κάθε Μάρτιο. Οι παρελάσεις των διακοσμημένων αρμάτων με Ανθη ή πορτοκάλια ήταν ένα φαντασμαγορικό και ψυχαγωγικό θέαμα που προσήλκυε πλήθος κο?σμου κάνοντας όλη τη πόλη να πάλλεται απο χαρά κι αισιοδοξία. Στα εκπαιδευτήρια Αμμοχώστου και στο Αρχαίο θέατρο Σαλαμίνας παίζονταν αρχαίες τραγωδίες τις οποίες παρακολουθούσαν με ενδιαφέρον πλήθος τουριστών .
