Ιστορία Μέσης Εκπαίδευσεως Αμμοχώστου
1191- 1955
Το νύν Γυμνάσιον Αμμοχώστου αποτελεί
κατ/ ουσίαν συνέχεια κι επέκτασιν του Ημιγυμνασίου και της Ελληνικής Σχολής Βαρωσίων της οποίας οι ρίζες χάνονται είς τα βάθη της Τουρκοκρατίας και της Λατινοκρατίας .
Ήδη επί Λουζινιανών και Ενετών είς την Παλαιάν Αμμόχωστον εδιδάσκοντο ως ήτο πολύ φυσικόν λόγω της μεγίστης ακμής της πόλεως τα γράμματα υπό θεολόγων , Φράγκων βεβαιότατα εκπαιδευθέντων είς την Δυτικήν Ευρώπην. Τόπος διδασκαλίας ήσαν τα υπόστεγα του Ναού του Αγίου Νικολάου . Δυνάμεθα να φαντασθώμεν την τότε παρεχόμενην μόρφωσιν ως ομοίαν προς την Θεολογικήν μεσαιωνικήν μόρφωσιν την εν τη Δύσει καθ όλου παρεχόμενην .
Επί Φραγκοκρατίας οι διδάσκαλοι της Αμμοχώστου αναφέρεται οτι επληρόνοντο 400 Βυζάντια . Κατα τας παραμονάς της αλώσεως της Αμμοχώστου υπό των Τούρκων ( 1571) αναφέρεται οτι εν Αμμοχώστω ήτις επί Ενετών εγένετο σχεδόν συμπρωτεύουσα της Κύπρου ελειτούργουν Σχολεία ανωτέρας μορφώσεως τα μεγάλα σπουδάσια. Ο Κύπριος συγραφευς Νεόφυτος Ροδινός λέγει οτι ο πατήρ του Σολομών Ροδινός απο την Ποταμιούν όντας νέος είς τα σπουδαστήρια της Αμμοχώστου εγεύθηκεν ολίγον τίποτις των γραμμάτων γραμματικής τε και ποιητών και ιταλιάνικής γλώσσης .
Η διείσδυσις των Ελλήνων είς την όλην πνευματικήν θρησκευτικών και διοικητικήν οργάνωσιν της Φραγκοκρατίας και Ενετοκρατίας συνεχιζόμενη ήδη απο του ΙΔ/ αιώνος και δη απο της εποχής της Ελένης της Παλαιολογίνας φαίνεται οτι ήταν αρκετά σημαντική ώστε να συμβαίνει εν Αγίω Νικολάω Αμμοχώστου το 1507 το παρατηρηθέν υπό του Pierre Messenge: ο επίσκοπος του Αγίου Νικολάου καθεδρικού ναού Αμμοχώστου διαμένει εν Ρώμη και μόνον ολίγοι κληρικοί ευρίσκονται εν αυτώ να τελέσουν λειτουργία. Οι ιερείς λέγουν τη λειτουργίαν κατα τη ρωμαϊκή συνήθεια καίτοι Έλληνες.
Οι Έλληνες τούτοι κληρικοί του Αγίου Νικολάου ως παρατηρεί ο Enlart υπάγονται είς το ευρύτερον φαινόμενον της αλληλεπιδράσεως και αλληλοαφομοιώσεως Ελλήνων και Φράγκων και Ενετών .
Ιστορία Μέσης Εκπαίδευσης Αμμοχωςτου
Κώστα Π. Κυρρη